Polskie poznawanie świata

Woda źródłem życia

Zobacz także Starożytny Egipt - III okres przejściowy

Woda źródłem życia

Nie zniszczona część wybrzeża Morza Śródziemnego, Marsa Matrouh, fot. M. Drzewiecki (źródło: archiwum prywatne Mariusza Drzewieckiego)

Egiptu to w przeważającej części kraj pustynny. Opady deszczu zdarzają się tam niezmiernie rzadko, a w niektórych regionach nie padało od wieków. Kiedy jednak już zacznie, to krajobraz ulega szybkiej zmianie.

 

Woda zaczyna wtedy żłobić powierzchnię pustyni i tworzy koryta okresowych rzek, a w zagłębieniach terenu powstają sezonowe jeziora. Opady deszczu są znacznie częstsze na wybrzeża Morza Śródziemnego i Czerwonego, gdzie wilgotność powietrza jest bardzo wysoka, a okres zimowy przypomina pod tym względem polską wiosnę lub wczesną jesień. Z tych też względów rzeka Nil przecinająca Egipt z południa na północ stanowi najważniejszy element krajobrazu w tym regionie. To na brzegach, tej najdłuższej w Afryce rzeki, znajdują się głównie miasta współczesnego Egiptu i ruiny starożytnych metropolii. Nil rzeźbi Egipt od setek lat. Regularnie wylewa, raz do roku w okresie letnim, dzięki czemu jego brzegi są bogate w glebę aluwialną, idealną pod uprawę roli.

Z racji braku opadów deszczu wodę dla nawadniania pól rolnicy czerpali również z rzeki. To właśnie im należy przypisać wynalazek bardzo złożonego systemu irygacji, który wprowadzono i udoskonalano już w starożytności. Pozwalał on na uprawę dużych obszarów doliny Nilu jednak, aby skutecznie działał potrzebna była współpraca pomiędzy rolnikami na większym obszarze. Jedna z hipotez naukowych zakłada, że utrzymanie i zarządzanie systemami irygacji stało się podstawą do powstania zjednoczonego kraju faraonów.

Pustynia na wschód od Nilu, jest obszarem głównie skalistym i trudnym do podróżowania. Znajduje się tam niewiele źródeł wody. Pustynia na zachód od Nilu jest nieco inna. Mimo pozornej niedostępności znajdują się na niej oazy, które od starożytności zasiedlano i/lub traktowano jako przystanki na długich, transsaharyskich szlakach karawanowych. Dostępność wody sprawiła, że uprawa w tych miejscach była możliwa, a ze względu na wysokie temperatury powstawały tam gaje palmowe i oliwne. Nawet obecnie owoce z oaz słyną w całym Egipcie ze swojej niepowtarzalnej miąższości i słodkości.

Współcześnie w Egipcie można doświadczyć znacznych różnic w temperaturze w cyklu dobowym. Zimą w nocy słupek rtęci potrafi zejść do okolic 0ºC, a w dzień dochodzić do 40ºC w słońcu. Latem różnice między dniem a nocą się zmniejszają do tego stopnia, że w lipcu potrafi być około 40-50ºC w dzień w słońcu, a w nocy około 30-40ºC. Na południu kraju, w Górnym Egipcie temperatury są wyższe w porównaniu z północną częścią, Dolnym Egiptem.

Wyjątkowym terenem w skali całego kraju jest Delta Nilu. Jest to obszar na którym Nil rozdziela się na wiele odnóg i znajduje swoje ujście w Morzu Śródziemnym. W tym regionie Nilu osadzają się największe ilości gleb aluwialnych. Delta cały czas się rozrasta, wbijając się w Morze Śródziemne. Jest to teren generalnie płaski, idealnie nadający się pod uprawę. Obszary te stanowiły zaplecze gospodarcze dla wszystkich stolic Egiptu, zaczynając od Memfis, a kończąc na Kairze. Pod panowaniem Rzymskim zboża z tego regionu transportowano drogą morską do Rzymu.

W porównaniu z czasami faraonów wydaje się, że klimat Egiptu zmienił się nieznacznie. Niewielkie różnice miały duży wpływ na ludność żyjącą na pustyniach i w oazach, jednak mieszkańcy doliny Nilu, dopóki rzeka płynęła i wylewała, nie odczuwali tego tak bardzo.

 

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.