Polskie poznawanie świata

Gwiazda Polarna

Gwiazda Polarna

Korzystanie przez żeglarzy z przyrządów nawigacyjnych, periplusów i locji znacznie skróciło czas trwania rejsu i dało pewność dotarcia do celu, bez błądzenia po morzu.

 

W dzień było to możliwe dzięki pomiarom dokonywanym według położenia słońca, natomiast w nocy stało się to możliwe dzięki ustaleniu położenia gwiazdy polarnej. Gwiazda Polarna, zwana także Biegunową, jest widoczna gołym (nieuzbrojonym w żaden przyrząd obserwacyjny) okiem gwiazdą, położoną najbliżej bieguna północnego nieba. Na to, która z gwiazd jest obecnie Gwiazdą Polarną, ma wpływ precesja osi ziemskiej (precesja jest to „wyprzedzenie”, wywołane ruchem osi ziemskiej po stożku o osi prostopadłej do płaszczyzny orbity ziemskiej, co powoduje przesuwanie punktu tzw. równonocy wiosennej wśród gwiazd w kierunku ze wschodu na zachód z prędkością 50’26” rocznie.

Oznacza to, że co 2100 lat punkt równonocy przechodzi do następnego gwiazdozbioru i znaku zodiaku. Dzięki wzajemnemu oddziaływaniu na siebie Słońca i Księżyca, oś Ziemi opisuje w przestrzeni kosmicznej stożek w ciągu około 25 700 lat co sprawia, że zmienia się wygląd sfery niebieskiej nad Ziemią). Obecnie gwiazdą polarną jest najjaśniejsza gwiazda Małej Niedźwiedzicy (Małego Wozu): Polaris alfa Ursae Minoris. Jest to gwiazda potrójna o wielkości gwiazdowej 1,97m, leżąca około 430 lat świetlnych od Słońca. W 1780 roku William Herschel odkrył przy pomocy skonstruowanego przez siebie teleskopu, że są to dwie gwiazdy. Trzecią gwiazdę wchodzącą w skład tego systemu odkryto w XX wieku na podstawie wpływu grawitacyjnego, jaki wywiera na główną gwiazdę układu, jednak ze względu na to, iż znajduje się bardzo blisko niej i niknie w jej blasku, udało się ją bezpośrednio dostrzec dopiero w 2005 roku za pomocą teleskopu Hubble'a. Żeby znaleźć Gwiazdę Polarną należy posłużyć się jedną z dwóch metod:

- Pierwszą metodą jest odnalezienie Wielkiego Wozu (część gwiazdozbioru Wielkiej Niedźwiedzicy), następnie należy odcinek między jego "tylnymi kołami" przedłużyć 5 razy "w górę". Na końcu tej linii znajduje się Gwiazda Polarna.

- Drugą metodą jest odszukanie Kasjopei - charakterystycznego gwiazdozbioru w kształcie litery W. Gwiazda Polarna znajduje się w odległości 2 szerokości wspomnianej litery W nad Kasjopeą. Nie jest to pomiar zbyt dokładny i obarczony dużym błędem, tym nie mniej w przypadku, gdy nie można znaleźć Wielkiego Wozu można spróbować odszukać Kasjopeję.  

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.