Polskie poznawanie świata

Brazylia początku XX wieku

Zobacz także Liga morska i kolonialna

Brazylia początku XX wieku


„Stan Parana leży na południu Brazylji, [...]. Granice jego od strony wschodniej tworzą wody Atlantyku, od południa stan Santa Catharina, od południowego wschodu - argentyńska prowincja Missiones, od zachodu stan Matto Grosso i republika Paragwaj, od północy - stan San Paulo. Cała Parana, jak o tem szerzej wspominam w rozdziale o klimacie, znajduje się w strefie podzwrotnikowej.


Przez północną jej część przebiega zwrotnik Koziorożca.[...] Ludność tego wielkiego kraju, zaledwie niewiele mniejszego od b. Kongresówki razem z obu Małopolskami, wynosi według spisu ludności, dokonanego w roku 1920, - 660 tysięcy. Na liczbę te przypada duży procent cudzoziemców, w większości polaków i ukraińców z Polski. Dokładna statystyka obcokrajowców nie istnieje. Prywatne, prowizoryczne obliczenia podają ich liczbę na30, a nawet zwyż  50-ciu procent ogólnego zaludnienia. Polaków mieszka tam około 120 tysięcy.[...]

Brazylia posiada ustrój federalny, co znaczy, że każda prowincja, nosząca tam nazwę „estado” ( państwo), jest obdarzona bardzo daleko posuniętym samorządem.[...]. Jak daleko posunięta jest samodzielność stanów, może posłużyć fakt, że np. w Rio Grande do Sul, panują juz od kilku lat rozruchy na tle nieporozumień przy wyborze prezydenta, a wojsko i władze federalne nie mieszają się do tych spraw zupełnie.[...]. Interesów stanu w rządach federalnych pilnuje 3 senatorów, wybieranych na okres dziewięcioletni* .[...]

Ogólnie rzecz biorąc klimat Parany jest ciepły, przypominający w zimie naszą wiosnę, lub najwyżej jesień. [..]. Polak, przybyły prosto z kraju, powinien osiąść w wyżynnej części stanu, w której nie panują złośliwe choroby podzwrotnikowe i gdzie nie potrzeba przechodzić żadnej aklimatyzacji.[...]”.

„Te drzewa, do których widoku przywykł polak w swojej ojczyźnie, w paranie są nieznane. Nie ma tam ani dęba, ani osiki, ani brzozy, ani sosny, ani żadnego innego które przypominałoby stęsknionemu emigrantowi jego zamorski kraj rodzinny. Zamiast nich spotykamy w Paranie drzewa nie mniej od naszych piękne, lecz inne. Charakterystycznym rysem krajobrazu parańskiego jest wysmukły, o wysokim ( osiąga wysokość zwyż 30 metrów) i równym pniu pinjor (Araucaria brasiliensis)[...]. Jest to  podobne nieco do naszej sosny, również szpilkowe.[...] Budulec z niego niezbyt trwały, lecz ze względu na łatwość obróbki, bardzo poszukiwany.”

*co trzy lata jeden ustępuje


Źródło:

Mieczysław Bogdan Lepecki, Opis Stanu Parana, Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Emigracyjnego, Warszawa 1928, s. 5-9; 24-25;



„[...] Brazylia nosi oficjalną nazwę Stanów Zjednoczonych Brazylji (Estados Unidos do Brazil). Leży w Ameryce Południowej 5o10`północnej szerokości geograficznej i 33o46`10`` płd. szerokości geograficznej, oraz między34o48`58`` i 73o47`31``długości wschodniej (Greenwich), obejmując powierzchnię 8.511.189 kilometrów kwadratowych.[...].


Brazylia w ogólnych zarysach przedstawia się, jako kraj falisty z silnie zaznaczonemi śladami erozyjnej działalności wód. Gór wysokich nie posiada. Najwyższy jej szczyt, Itatiaja, nie przekracza 3 tysięcy mtr. Na północy, w dolinie Amazonki, kraj nosi cechy kraju równinnego; im dalej na południe, tem teren staje się falistszy, aby w okolicach stanu Rio Grande de Sul przerodzić się znowu w równiny, tak charakterystyczne dla dorzecza La Platy. Znakomitą większość kraju pokrywają lasy dziewicze. Na samej północy, na granicy Wenezueli i Gujan, a także na południu, w południowej części stanu Matto Grosso, częściowo w Goyaz, San Paulo i Paranie, a w szczególności w Rio Grande do Sul - występują stepy. Jako wyspy, występują stepy w wielu okolicach, z wyjątkiem wielkiej jednolitej puszczy nadamazońskiej. Ten olbrzymi kraj należy w znakomitej większości do dwóch systemów wodnych: Amazonki i Rio de La Platy. Tylko kilka rzek większych,  wszystkie we wschodniej części kraju, toczy swe wody bezpośrednio do oceanu.[...].

Językiem urzędowym, jak również powszechnie używanym jest język portugalski.[...] Emigranci z państw europejskich mówią swojemi językami, lecz i oni przy stykaniu się   ze sobą muszą używać portugalszczyzny, która, z wyjątkiem okolic objętych przez kolonizację rolniczą cudzoziemską, jest tak powszechna jak polszczyzna w Polsce. W sferach kupieckich jest nieco znany język niemiecki.[...]”.

„Espirito Santo leży między 17055`i 21019`południowej szerokości geograficznej, oraz między 390 36`26``i 410 48 `26``długości zachodniej( Greenwich). Powierzchnia stanu obejmuje44.684 km2.. Największa odległość z północy na południe wynosi 407 kilometrów, ze wschodu na zachód – 157 kilometrów.[...] Pomorze przedstawia sobą równinę, na która ocean zachodzi wielu łachami, zatokami i kanałami [...]. Taki właśnie charakter noszą najbliższe okolice Victoria`i, gdzie błota są przeplatane, jak na naszym Polesiu, ławicami piasku. W dalszych okolicach, a w szczególności w środku kraju, spotyka się wielką ilość jezior i jeziorek, stanowiących dla wielu rzek bądź ujście, bądź źródliska. Ten charakter nosi część kraju, położona na północny-zachód od ujścia rzeki Doce i na południowy-zachód od tegoż ujścia aż do miejscowości Santa Cruz. Wnętrze kraju, a w szczególności jego część południowa i część przytykająca do granicy ze stanem Minas Geraes, jest naogół górzysta, względnie pagórkowata.[...]”


Źródło:

Mieczysław Bogdan Lepecki, kapitan, Opis stanu Espirito Santo ze specjalnym uwzględnieniem terenów, na których odbywa się kolonizacja polska. Nakładem Ligi Morskiej i Kolonialnej, Warszawa 1931,s. 9-13; 26-27.

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.