Polskie poznawanie świata

Wprowadzenie - Liberia (Republika Liberii)

Zobacz także Liga morska i kolonialna

Wprowadzenie - Liberia (Republika Liberii)


Liberia to kraj leżący w Afryce Zachodniej, nad Oceanem Atlantyckim. Sąsiaduje z Gwineą, Wybrzeżem Kości Słoniowej  i Sierra Leone.


Środkową jego część stanowi rozległy płaskowyż wznoszący się na wysokość od 200 do 600m n.p.m. Od strony oceanu opada on łagodnie ku Nizinie Nabrzeżnej. To jedyny kraj, który od momentu powstania w roku 1847 jest niepodległą republiką.

Klimat
kształtowany jest przez wilgotne masy powietrza znad Oceanu Atlantyckiego oraz suche masy powietrza wędrujące od strony kontynentu. W kraju panuje klimat równikowy wilgotny, a ilość opadów jest zróżnicowana. Liberię pokrywa gęsta sieć rzek. Najdłuższą jest Cavalla.

Naturalną roślinność
stanowią lasy równikowe, które zachowały się głównie na płaskowyżu. Rosną w nich poszukiwane gatunki drzew: heban, mahoń i palisander. W najwyższych partiach płaskowyżu dominuje sawanna parkowa i trawy, a na wybrzeżu sawanna nabrzeżna i lasy namorzynowe.  Na terenach kraju przetrwały liczne gatunki zwierząt. Na terenach o słabszym zaludnieniu występują jeszcze słonie, bawoły, antylopy, szympansy i lamparty. Zwierzętami szczególnie interesującymi są manaty i karłowate hipopotamy

Ludność Liberii
składa się z dwóch zasadniczych grup: Pierwsza to ludność autochtoniczna, skupiona w ponad 20 grupach etnicznych. Najliczniejsze  z nich to Kpelle i Bassa. Głównymi zajęciami jest rolnictwo, rybołówstwo i łowiectwo. W miastach dominuje handel i rzemiosło. Druga grupa (około 3-5% ogółu ludności), to potomkowie wyzwolonych niewolników przybyłych z Ameryki, którzy do niedawna byli grupą uprzywilejowana społecznie. Większość Liberyjczyków jest chrześcijanami. Wyznawcy islamu i religii tradycyjnych stanowią niecałe 40 procent populacji. Językiem urzędowym jest angielski.

Historia państwa
sięga XV wieku, kiedy Portugalczycy nawiązali kontakty handlowe z tymi obszarami Afryki. W wieku XIX, na terenach wykupionych przez Towarzystwo Kolonizacyjne w Waszyngtonie założono państwo, w którym osiedlali się wyzwoleni Murzyni przybyli z terenów Ameryki. Miejscowa ludność autochtoniczna aż do końca XIX wieku była pozbawiona praw politycznych. Narastające konflikty wewnętrzne połączone z kryzysem gospodarczym stały się w roku 1980 przyczyną przewrotu wojskowego Samuela Doe. Podczas wyniszczającej wojny domowej (1989-1997) zginęło ponad 200 tysięcy osób, a skutki gospodarcze i społeczne są widoczne do dzisiaj. Jej przerażającym aspektem były oddziały dzieci- żołnierzy. Ostatecznie rozejm nastąpił w roku 1996, a rok później odbyły się wybory, wygrane przez Partię Narodowo- Patriotyczną Charlesa Taylora. W następnych latach doszło do kolejnej fali konfliktów politycznych i ostatecznie do kolejnej destabilizacji politycznej regionu i fali walk domowych (lata 2000-2004). W sierpniu 2003 roku Charles Tylor zrezygnował z urzędu i zbiegł na teren Nigerii. Władzę w roku 2003 przejął rząd tymczasowy, który wspierały oddziały ECOWAS (Wspólnoty Gospodarczej Państw Afryki Zachodniej). Konflikt powoli się wyciszał. Powołano koalicyjny rząd przejściowy. W roku 2005 odbyły się wybory, wygrane przez Ellen Johnson-Sirleaf, popieraną między innymi przez stowarzyszenia kobiece na rzecz pokoju. W roku 2011 została ona wybrana na kolejną kadencję prezydentury.  W roku 2012 Charles Tylor został skazany przez Rząd Specjalny dla Sierra Leone na 50 lat więzienia za zbrodnie przeciwko ludzkości i zbrodnie wojenne. W wyniku wojen z kraju emigrowało ponad milion mieszkańców. W tym samym czasie przybyło ponad 100 tysięcy uciekinierów z krajów sąsiednich.


Źródła:

Liberia, w: Almanach Państw Świata, (red.) Henryka Bielicka, Warszawa 2004, s. 258 -260.

Liberia, w: Państwa Świata, (red.) Bartłomiej Kaczorowski, PWN, Warszawa 2009, s. 473-476.

Rajmund Mydel i Jerzy Groch (red.), Przeglądowy Atlas Świata (Popularna Encyklopedia Powszechna), Afryka, Kraków 1998, s. 264-266.

Ryszard Vorbrich, Afryka Zachodnia i Środkowa, w: Świat Grup Etnicznych, (red.) A. Posern-Zieliński, Wielka Encyklopedia Geografii Świata, s.299-316.

Krzysztof Trzciński, Wojny w Liberii i Sierra Leone,(1989- 2002). Geneza, przebieg i następstwa. Dialog, Warszawa 2002.

Strona Internetowa: Central Intelligence Agency:

https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/li.html (dostęp 16.07.2014)

http://pl.wikipedia.org/wiki/Geografia_Liberii(dostęp: 16.07.2014)

http://pl.wikipedia.org/wiki/Historia_Liberii (dostęp: 16.07.2014)

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.