Polskie poznawanie świata

Badania archeologiczne na Zabajkalu

Badania archeologiczne na Zabajkalu

J. Talko-Hryncewicz: Z przeżytych dni (1850-1908), Warszawa 1930; 280

Zawarte przed przyjazdem do Troickosawska liczne kontakty naukowe i znajomości z wieloma członkami Towarzystwa Miłośników Przyrody, Antropologii i Etnografii, dały Hryncewiczowi poparcie w swoich pracach naukowych ze strony uczonych rosyjskich, co było ważne szczególnie w początkowym okresie pobytu.

W czasie całego pobytu na Zabajkalu (1892-1908), w wolnym od lekarskich obowiązków czasie, które jak sam przyznawał nie były uciążliwe, prowadził szerokie badania wykopaliskowe, które organizował co roku. Obszar jego penetracji obejmował pas szerokości ok. 35-50 km i długości ponad 70 km w międzyrzeczu Selengi i jej dopływów, Czykoja, Dżyda i Chiłka. Na tej przestrzeni, jak pisał, udało mu się rozkopać „przeszło 500 mogił” zaledwie małą cząstkę, tego co widział.

W pracach wykopaliskowych uczestniczyła jego żona, znający teren i ludzi kupiec Jakub Smolow, pomocnik Hryncewicza - felczer Leontij Borodin, a czasami pani Mollesonowa, żona Władysława Mollesona – kustosza zbiorów muzeum w Troickosawsku. Badania każdego roku trwały ok. 5 tygodni, a rozpoczynano je w pierwszych dniach czerwca, w lipcu zaś prace przerywano ze względu na występowanie ulewnych deszczy. W trakcie badań sporządzał dokładną dokumentację i opis mogił, z uwzględnieniem wyposażenia i pomiarów antropologicznych.

Nasze badania archeologiczne, dokonane w zachodniej części krainy Zabajkalskiej od r. 1892 do 1903 r., pozwoliły nam ułożyć mapę pomników przedhistorycznych tego kraju i rozkopać kilkaset mogił, które znajdują się przeważnie na pochyłościach południowych gór, nad brzegami rzek, w miejscowościach i obecnie zasiedlonych. Spotkaliśmy 4 typy obrzędu pogrzebowego, oprócz luźnie znajdywanych przedmiotów epoki kamienia i szczątków ludzkich. (JTH, Materiały..14)

Badane kultury:
Długie lata spędzone na dalekim wschodzie, w tak ważnym dla antropologa i etnografa punkcie, jakim jest Troickosawsk, położony w krainie Zabajkalskiej na pograniczu Mongolii, dały mi możność zebrania, a następnie opracowania obszernych materiałów antropologicznych i etnologicznych, dotyczących Mongoło-Chałchasów, Mongoło-Buriatów i Tungusów – pisał w „Materiałach do etnologii i antropologii ludów Azyi Środkowej” Hryncewicz. (JTH, Materiały…5). I określał dalej ich rozmieszczenie:

Narody, będące przedmiotem moich badań, zajmują część wysokiego płaskowzgórza Azyi środkowej, które stanowi obecnie zachodnia część obwodu Zabajkalskiego, przylegającego do wschodniego brzegu jeziora Bajkalskiego i nawodnionego wpadajacemi do niego z południa rzekami, Selengą z dopływami: Dżidą, Udą, Chiłkiem i Czykojem, a z północy Barguzinem. 

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.