Polskie poznawanie świata

Życie zawodowe i kariera naukowa

Życie zawodowe i kariera naukowa


W życiu zawodowym i karierze naukowej J. Talko–Hryncewicza można wyróżnić kilka znaczących okresów, chociaż sam uczony wyróżnia w nim tylko 3 okresy (łącząc w jeden dzieciństwo, lata szkolne, studia i prace na prowincji; drugi – lata 1892-1914, od 41-64 roku życia, czyli okres pracy we wsch. Syberii i Mongolii oraz w krakowskiej UJ do wojny) i okres trzeci – lata 1915 -1932):


I. okres praktyki lekarskiej na prowincji w Zwinogródce, od zakończenia studiów w 1976 roku, z przerwą na roczne zagraniczne studia, aż do 1891 roku. Już tutaj, mimo uciążliwej pracy lekarskiej zarówno w ciągu dnia, jak i nocy, zaczyna się interesować badaniami dziejów przeszłości. Po kilkuletniej praktyce nachodzą go myśli o marnotrawieniu predyspozycji naukowych. Do r. 1884, żądny pracy i czynu, mimowolnie rozpraszałem się. Przede wszystkim chciałem pracować na polu medycyny [...]. Ogłaszanie suchych przypadków kazuistycznych lub korespondencje, nie zadowalały mnie, bo nie pozostawiały żadnych śladów. Właściwości mojej umysłowości pociągały mnie najwięcej ku badaniom dziejów przeszłości. (JTH,184)

To tutaj zainteresował się kurhanami w Ryżanówce, w pobliżu miejsca praktyki. Rozkopanie w 1884 roku najwyższego z nich, doprowadziło w 1887 roku do odkrycia skarbu z pochówku scytyjskiej księżniczki, który J. Talko-Hryncewicz wydobył przy pomocy wezwanego z kraju archeologa Gotfryda Ossowskiego i przekazał Akademii Umiejętności, skąd później trafiły do Muzeum Archeologicznego w Krakowie.

II. okres pracy i badań we Wschodniej Syberii i Mongolii (1892-1908) Kurhan ryżanowski był zachętą dla młodego lekarza do rozpoczęcia badań na polu antropologii. W tym celu postanawia wyjechać na Syberię, która w owym czasie tzn. u progu lat 90. XIX wieku pod tym względem wydawała mu się najbardziej interesująca. Chciałem poznać Syberię jako ziemię, przez którą przez półtorasta lat wędrowały całe pokolenia naszych wygnańców, zostawiając po sobie świetlane szlaki. […] Chciałem i ja idąc w ich ślady rozpocząć poraz pierwszy fizyczne badania człowieka na Wschodzie i jego wczesne kultury - napisał po latach w swoich wspomnieniach (JTH, 198) Tu prowadził badania etnograficzne i antropologiczne, był organizatorem życia naukowego. W Troickosawsku-Kiachcie był współzałożycielem Oddziału Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego, inspiratorem mnóstwa przedsięwzięć naukowych. Badał historię, byt, tradycje, religie Buriatów, ludów z rodziny tungusko-mandżurskiej grupy językowej oraz Mongoło-Chałchasów, publikował na ten temat swoje prace antropologiczne. Wiele też pisał o kontaktach rosyjsko - chińskich, o przenikaniu się ras. Nieodłączną towarzyszką jego życia i pracy była żona, Krystyna z Szabuniewiczów Hryncewiczowi.

III. powrót do kraju, objęcie i organizacja na nowo Katedry Antropologii Fizycznej na UJ oraz praca naukowa, obejmująca lata 1908-1914 (1 października 1908 roku zostaje mianowany profesorem nadzwyczajnym, a w 1913 zostaje profesorem zwyczajnym). Ten okres wraz z poprzednim to najpomyślniejszy i najbardziej twórczy okres życia J. Talko-Hryncewicza.

IV. okres pierwszej wojny światowej - 1915-17 organizuje i kieruje lazaretem nr 243 w Petersburgu dla żołnierzy Buriatów, walczących na froncie, a w 1917 roku prowadzi w Kijowie wykłady z antropologii w polskim kolegium uniwersyteckim

V. w niepodległej Polsce: w 1918 powraca do Krakowa i aż do 1932 pracuje jako profesor antropologii na Uniwersytecie Jagiellońskim (od jesieni 1931 roku na emeryturze)

Julian Talko-Hryncewicz zmarł 26 kwietnia 1936 roku i został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.