Polskie poznawanie świata

Joachim Lelewel o Janie z Kolna

Zobacz także Ernest Malinowski - Peru

Joachim Lelewel o Janie z Kolna

Joachim Lelewel - znakomity historyk polski. J. Lelewel wyprowadził dosyć dowolnie, jak się wydaje, z wersji Johannes Scholnus nazwisko „Skolny", następnie „Szkolny", a ostatecznie „Jan z Kolna", które to miano utrwaliło się na dłuższy czas w historiografii polskiej, a częściowo nawet i obcej.


O Janie z Kolna wspominał także Joachim Lelewel w „Historii geografii i odkryć z 1813 r. „Jan Szkolny (Scolnus) - Polak, wraz z Krystianem - królem duńskim, w roku 1476 odkrył cieśninę Anjan i ziemię Laboratoris (Labrador), będąc trzecim z Europejczyków, co Amerykę odkryli przed Kolumbem”. W kilka lat później w kolejnej rozprawie Lelewel prostuje nazwisko żeglarza: „Odkrycie to 1476 r., Jana Scolnus przyznaję Janowi z Kolna czyli de Colno. Polakowi z małego miasta mazowieckiego Prusom pogranicznego”.

W tej wersji - Jan z Kolna - nazwisko jego podaje m.in. A. Humboldt i I.P. Magidowicz.

Polski historyk i działacz polityczny Joachim Lelewel (1786-1861) był pierwszym, który zebrał wszystkie zapiski dotyczące Johannesa Scolnusa. Uznał on, że Jan z Kolna był Polakiem i że był nawigatorem floty duńskiej. Według Lelewela istnieje wzmianka o Joannisie de Colno, który studiował w Akademii Krakowskiej w roku 1455, a także o żeglarskiej bądź kupieckiej rodzinie Colno lub Cholno mieszkającej w Gdańsku. Zwolennicy tej wersji utrzymują, że mieszkający w Gdańsku żeglarz polskiego pochodzenia mógł być nawigatorem w służbie duńskiej, a więc mógł być uznawany za żeglarza duńskiego, zaś jego imię zapisywane z niemiecka, jako "Johannes".
Obecnie coraz częściej uważa się, że jeśli żeglarz rzeczywiście pochodził z Polski to raczej z Kielna koło Wejherowa (które dawniej nazywało się Kolno), a więc niedaleko Gdańska, aniżeli z Kolna na Mazowszu.

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.