Polskie poznawanie świata

Badania kultury Majów - badania peryferii Nakum

Badania kultury Majów - badania peryferii Nakum


W roku 2001 dzięki grantowi Komitetu Badań Naukowych (nr 5 H01H 007 20) przyznanemu Justynie Olko na studia nad systemem osadnictwa kultury Majów na obszarze peryferyjnym Nakum, stała się możliwa realizacja projektu badawczego w bliskiej współpracy z kierownikiem badań na tym stanowisku, Bernardem Hermesem. W badaniach terenowych peryferii przeprowadzonych w 2001 roku wziął również udział mgr Jarosław Źrałka z UJ oraz Personel Proyecto Triángulo.


Celem badań było rozpoznanie skrytego głęboko w dżungli zasiedlenia stanowiska Nakum1, które rozciąga się na przestrzeni kilku kilometrów kwadratowych. Obszar ten, poza ścisłą strefą centralną, wciąż skrywa bujna roślinność. Badania pozwoliły na uzupełnienie mapy stanowiska o kilkadziesiąt nieznanych do tej pory budowli oraz wykopaliska w odkrytych kompleksach architektonicznych.

W badaniach peryferii Nakum przeprowadzonych w roku 2001 zostało zidentyfikowanych i naniesionych na mapę 110 struktur na około 0,5 km2, w tym 27 peryferyjnie położonych budynków mieszkalnych. Wiele z grup architektonicznych miało imponujące rozmiary i gromadziło wiele struktur, w tym pozostałości piramidalnych platform zgrupowanych wokół dużych placów. Zespoły wznoszono często na sztucznie dostosowanych platformach ziemnych, co miało istotne znaczenie w czasie pory deszczowej. Najbardziej okazałe kompleksy zamieszkiwały elity Naku. Pozostałe, skromniejsze struktury mieszkalne zamieszkiwane przez niższe warstwy społeczne, zajmujące się rzemiosłem.

 

1 Stanowisko Nakum, położone w gęstej dżungli, 17 km na północ od jeziora Yaxhá, było niegdyś jednym z ważniejszych nizinnych ośrodków Majów.

Jego odkrycia dokonał w 1905 roku francuski podróżnik hrabia Maurice de Périgny. Duże ilości naczyń znajdowanych w zrujnowanych świątyniach i pałacach przyczyniły się do powstania nazwy miasta, która oznacza „miejsce lub dom naczyń”.

Pierwsze prace archeologiczne rozpoczęto tu jednak dopiero w 1996 roku w ramach Projektu Triángulo.
Świątynie, piramidy i inne budowle w Nakum liczą sobie ponad tysiąc lat, jednak nadal zadziwiają monumentalną skalą i dobrym stanem zachowania.

Miasto składa się z dwóch głównych grup architektonicznych połączonych ze sobą wyniesioną ponad otaczający teren drogą (tzw. Calzada Perigny) o długości 250 m i szerokości 30 m. W północnej części miasta znajduje się kilkadziesiąt budowli mieszkalnych i duża piramida. Najważniejsze i najbardziej monumentalne założenia architektoniczne znajdują się przy południowym krańcu drogi. Należy do nich wielki Plac Centralny, służący niegdyś za miejsce publicznych ceremonii i zgromadzeń, otoczony z trzech stron wielkimi piramidami.

Oba place graniczą z potężną, rozległą i trudno dostępną platformą zwaną Akropolem Południowym. To tutaj budowali swoje imponujące pałace przedstawiciele najwyższej elity Nakum.

Pierwsza ludność osiedliła się w Nakum już w środkowym okresie preklasycznym (ok. 800 - 300 p.n.e.). W ciągu wczesnego i późnego okresu klasycznego (ok. 250 - 800 n.e.) - złotego wieku rozwoju cywilizacji Majów - miasto uległo znacznej rozbudowie. Prawdziwy rozkwit Nakum nastąpił jednak dopiero w schyłkowym okresie klasycznym (IX-X wiek) w czasie, gdy inne ośrodki Majów na nizinach Gwatemali przeżywały głęboki kryzys i stopniowo się wyludniały. Wówczas w Nakum wzniesiono wiele nowych budowli, głównie pałaców mieszkalnych, lub też przebudowano konstrukcje już istniejące.

 

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.