Polskie poznawanie świata

Tell El-Farkha

Zobacz także IV Katarakta - Cmentarzyska i zwyczaje grzebalne

Tell El-Farkha

Kościane figurki przedstawiające statki pochodzące z „depozytów świątynnych” na komie W, Tell el Farkha (źródło: archiwum ekspedycji, zdjęcie dostępne na stronie http://www.farkha.org/galeria/obrazki/1d%20%2834%29.jp

Na skraju współczesnej miejscowości Gazali w Delcie Nilu znajdują się trzy niewielkie wzgórza, które kryją w sobie pozostałości osady i cmentarzyska z okresu formowania się Egiptu faraonów (około 3000 lat p.n.e.).

 

W tym miejscu, obejmującym około 4ha od 1998 roku prowadzą prace polscy naukowcy. Polska Ekspedycja Archeologiczna do Wschodniej Delty Nilu, ponieważ tak brzmi pełna nazwa tego projektu została powołana przez Uniwersytet Jagielloński i Muzeum Archeologiczne w Poznaniu. Kierownikami są prof. Krzysztof Ciałowicz (UJ) i dr Marek Chłodniki (MAP), a wśród uczestników znajdują się archeolodzy, antropolodzy, geolodzy, paleobotanicy, osteolodzy, fotograf i studenci archeologii. Niektórzy z dawnych studentów odbywających praktyki w Tell el-Farkha obecnie rozpoczynają własne, niezależne badania w różnych częściach świata.

Prace są prowadzone na wszystkich wzgórzach jednocześnie. Kryją one zespół rezydencjonalno-świątynny z czasów panowania pierwszych faraonów, zespół browarniczy z nieco wcześniejszego okresu, osadę z domami i warsztatami oraz cmentarzysko.

Architektura monumentalna, to znaczy pozostałości rezydencji, świątyni i mastaby (budowla grobowa) z Tell el-Farkha są najstarszymi tego typu budowlami znanymi w Egipcie i są one bezpośrednio wiązane z procesem formowania się władzy faraonów. Obok tych spektakularnych odkryć szerokopłaszczyznowych w Tell el-Farkha znaleziono również niewielkie artefakty o niezwykłym znaczeniu w kontekście początków sztuki Egiptu faraonów. Należą do nich tak zwane „depozyty świątynne”, które składały się m.in. z glinianych i kamiennych figurek przedstawiających postacie ludzkie oraz zwierzęta. Na stanowisku znajdowano biżuterię, ozdoby, odciski pieczęci z najstarszymi znakami pisma hieroglificznego, przedmioty importowane z Górnego Egiptu i Palestyny oraz wiele innych. Jednak najbardziej spektakularnym odkrycie w Tell el-Farkha są dwie antropomorficzne figurki, z których zachowała się złota folia stanowiąca pokrycie prawdopodobnie drewnianego rdzenia. Folia była przymocowana do rdzeni za pomocą mikroskopijnych „nitów” również wykonanych ze złota. Interpretacja symboliki i znaczenia tych zabytków jest nadal niejasna ponieważ są to jedyne tego typu znaleziska z terenu Egiptu. Polscy badacze wysuneli hipotezę, iż figurki mogą przedstawiać postać władcy oraz jego syna co w kontekście pozostałych zabytków znalezionych na tym stanowisku, wydaje się być prawdopodobne.

Ważnym aspektem prac ekspedycji jest rozpowszechnianie informacji o badaniach. Ilość informacji w mediach, wystaw i wykładów dla szerokiego grona odbiorców powoduje, że mają one szansę stać się wizytówką polskiej archeologii na początku III tysiąclecia.

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.