Polskie poznawanie świata

Życie codzienne

Zobacz także Starożytny Egipt - Średnie państwo

Życie codzienne

Model funkcjonowania osadnictwa ludności o gospodarce przyswajalnej w różnych środowiskach środkowego Sudanu we wczesnym holocenie (Clark 1989, Krzyżaniak 1992: Ryc. 14)

Wiele aspektów życia ludzi przemierzający sawanny północno-wschodniej Afryki w czasach prahistorycznych jest nadal niejasnych. Jest to jedna z przyczyn dlaczego badania nad tym zagadnieniem są tak interesujące.

 

Wydaje się, że zajmowali się głównie zbieractwem i łowiectwem. Szukano wszelkich jadalnych i leczniczych roślin takich jak owoce, korzonki, bulwy itd. Rosły one zazwyczaj w tych samych miejscach rok rocznie, tak więc raz rozpoznany pod tym względem teren, mógł potem być z łatwością eksploatowany. Zbierano także mięczaki, takie jak ślimaki bagienne, ostrygi nilowe lub szczeżuje. Dla społeczności żyjących nad wodą dodatkowym źródłem pokarmów mogły być zwierzęta wodne. Myślistwo było drugą ważną gałęzią gospodarki prahistorycznej. Wielu badaczy na podstawie porównań z obecnie żyjącymi społecznościami zajmującymi się łowiectwem twierdzi, że w czasach prahistorycznych istniał podział ról ze względu na płeć. Kobiety miały zajmować się zbieractwem, a mężczyźni polowaniem. Według tego schematu to właśnie kobietom należy przypisać zapoczątkowanie gospodarki wytwórczej, a w szczególności uprawy roślin.

Wprowadzenie rolnictwa do kalendarza społeczności schyłku pradziejów doprowadziło do powstawania bardziej stałych osad. W trakcie badań archeologicznych na pozostałościach takiej osady, naukowcy najczęściej natrafiają na warstwę odpadków, która pozostała po funkcjonowaniu ludności zamieszkujących to miejsce. W zależności od tego jak długo i jak intensywnie dane miejsce było użytkowane, to warstwa odpadków może być większa lub mniejsza. Na terenie centralnego Sudanu, na największych stanowiskach warstwa odpadków może przekraczać 2 m miąższości (grubości). Znajdowane są w nich kości zwierzęce, ości ryb, skorupy mięczaków, pozostałości roślinne, potłuczone naczynia ceramiczne, a także półsurowce kamienne i krzemienne oraz narzędzia wykonane z tych materiałów. Bardzo rzadko zdarza się znaleźć większe fragmenty naczyń lub ozdoby. Takie zabytki są charakterystyczne dla grobów.

Założenie osad stałych nie oznaczało jeszcze, że ludność ta nie przemieszczała się. Część ludzi zajmująca się hodowlą zwierząt mogła być cały czas w ruchu, przemierzając okoliczne tereny w poszukiwaniu pastwisk. Organizowano wyprawy do wychodni różnorakich surowców, a wraz z wprowadzeniem gospodarki wytwórczej nie zaprzestano zbieractwa i łowiectwa. Tak więc obok osady głównej w okolicy bliższej i dalszej były mniejsze osady czasowe, do których udawano się w ściśle określonym celu najczęściej, aby pozyskać jakiś występujący w danym miejscu surowiec.

Życie ludzi w tamtych czasach było także bardziej ściśle związane z porami roku. Najważniejszy wydaje się podział na porę suchą i deszczową. W czasie pory deszczowej wody Nilu i jego dopływów podnosiły się co mogło powodować potrzebę przeniesienia osady stałej lub wywędrowania na jakiś czas do jednej z osad czasowych. W porach tych zmieniała się także dostępność do flory i fauny, co również mogło powodować migracje. W bardzo obrazowy sposób przedstawia to poniższy schemat.

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.