Polskie poznawanie świata

Religia

Zobacz także Starożytny Egipt - Religia

Religia

Puchar (caliciform beaker) znaleziony w jednym z grobów w Kadero (zdjęcie udostępnione przez prof. Michała Kobusiewicza)

W co wierzyli ludzie zamieszkujący prahistoryczną Afrykę? Na to proste pytanie jest niezmiernie trudno odpowiedzieć ponieważ nie ma żadnych źródeł pisanych, które mogły by posłużyć jako przewodnik w interpretacji tak zwanych zabytków „kultowych”.

 

Znajdowane są niekiedy niewielkie figurki antropomorficzne wykonane z wypalonej gliny, kamienia, kości lub jak w przypadku polskich znalezisk z Tell el Farkha ze złota. Jednak, kogo one przedstawiały? Czy były to istota nadprzyrodzone czy może legendarne postacie lub władcy? Pytanie te zostają bez odpowiedzi.

Za przejaw wierzeń uznaje się także wyryte na skałach rysunki. Na niektórych z nich można zauważyć postacie antropomorficzne, na przykład przedstawienia kobiece znajdowane w obrębie Oazy Dahla (Egipt). Mają one często zaznaczone elementy stroju i uczesania oraz charakteryzuje je widoczna steatopygia (otyłość dolnych partii ciała). Występują jako pojedyncze postacie lub w większych scenach. W niektórych przypadkach na wizerunkach tych kobiet wykonywano kolejne ryty, uszkadzając w ten sposób przedstawienie kobiece lub je zamazując.

Innym ciekawym element związanym ze sztuką naskalną są przedstawienia zwierzęce. Są to najczęściej wizerunki bydła w różnych formach od bardzo schematycznych po niezmiernie precyzyjne przedstawienia ukazujące różnice w umaszczeniu czy kształcie poroża. Niektórzy badacze na podstawie występowania takich wizerunków wysuwają wnioski, że bydło miało niezwykle duże znaczenie w symbolice i wierzeniach pradawnych ludzi. Naukowcy w tych interpretacjach odwołują się do obecnie żyjących plemion afrykańskich (na przykład Nuer lub Dinka), dla których bydło jest jednym z najważniejszych elementów ich życia.

Obok zwierząt hodowlanych na rytach naskalnych występują także dzikie zwierzęta. Warto tu przytoczyć jeden przykład: w Oazie Dachla większość przedstawień dzikich zwierząt obrazuje żyrafy. Jednak zwierzęta te nie występują i prawdopodobnie nigdy nie występowały w środowisku tej oazy. Archeolodzy jak do tej pory nie znaleźli również żadnych kości tego zwierzęcia w obrębie Dachli. Dlaczego więc przedstawiano żyrafę?

Jeszcze więcej pytań rodzi się przy badaniach tak zwanych stanowisk „kultowych”. Nie są to pozostałości osad czy cmentarzysk tylko, jak w przypadku Nabta Playa budowle megalityczne czyli konstrukcje zbudowane z dużych kamieni lub kamiennych płyt o nieregularnych kształtach. Według niektórych układ tych konstrukcji w Nabta Playa odzwierciedla układ gwiazd na niebie. Znajdowano tam również kurhany z pochówkami krów, stelle kamienne oraz jamy ofiarne. Innym przykładem konstrukcji, której funkcję trudno wytłumaczyć jest badany przez poznańskich archeologów kamienny krąg w Wadi Khashab. Ma on średnicę około 18 metrów. Na obrzeżach powbijane są dodatkowo kamienne ostańce o wysokości dochodzącej do 2 metrów. Wykopaliska wewnątrz odsłoniły szczątki bydła oraz ludzkie kości. Znaczenie i symbolika tego obiektu pozostaje niewyjaśniona.

Wiara w życie pozagrobowe, w to że śmierć nie jest końcem, a początkiem kolejnego etapu widoczna jest przy analizach grobów prahistorycznych ludzi. Często posiadają one wyposażenie, na który mogły składać się przedmioty codziennego użytku czy ozdoby. Jednak w grobach znajduje się także zabytki, które nie występują nigdzie indziej. Nie znajdzie się ich w obrębie dawnych domostw czy miejsc używanych przez ludzi za życia. Najlepszym przykładem na takie przedmioty są puchary (caliciform beaker) znajdowane tylko i wyłącznie w kontekstach grobowych.

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.