Polskie poznawanie świata

Kartografia holenderska

Kartografia holenderska

Wiek XV to gwałtowny rozwój grafiki, związane to było z wprowadzeniem na szeroką skalę papieru i druku. Najstarszą znaną metodą graficzną był drzeworyt, stosowany do XVI wieku, kiedy to został wyparty przez miedzioryt.

 

Zarówno drzeworyt jak i miedzioryt stosowano do ilustrowania ksiąg, których gwałtowny rozwój przypada na wspomniany wiek XVI i XVII. Oprócz Włoch w wieku XVI, także Niderlandy stanowiły centrum powstawania i produkcji map. W 1570 roku Abraham Ortelius, historyk, kartograf i wydawca map wydał „Theatrum Orbis Terrarum”, i uważa się go za protoplastę współczesnych atlasów świata. Co ważne wszystkie egzemplarze każdego wydania mają taką samą wielkość i zawartość, mapy są ujednolicone z pojedynczych wcześniej wydawanych na całym świecie w różnych formatach i wielkościach.

Do 1612 roku wydano 45 edycji atlasu Orteliusa w kilku językach, za każdym razem aktualizując mapy o dokonane kolejne odkrycia geograficzne. Konkurentem Orteliusa był Gerard de Jode, także wydawca i kartograf , wydał w 1550 roku w Antwerpii atlas „Speculum Orbis Terrarum”. Jest to atlas wydany tylko dwukrotnie - raz za życia autora i drugi po jego śmierci. W przeciwieństwie do atlasu Orteliusa, który miał blisko pół setki wydań, mapy De Jode są rzadko spotykane i wielokrotnie droższe. Trzecim wielkim wydawcą w XVI wieku był Gerard Mercator. Mercator urodził się w kupieckiej rodzinie niedaleko Antwerpii. Rodowe nazwisko brzmiało Kremer co znaczyło „Handlarz”, ponieważ było mało dostojne zdecydował się na łacińską nazwę kupca czyli Mercator. Pierwszym opracowaniem była mapa Ziemi Świętej (Terrae Sanctae), której wydanie o mało nie przepłacił życiem, opracowując mapę korzystał ze źródeł luterańskich, posądzony o herezję znalazł się w więzieniu i tylko dzięki wpływowym znajomym udało się uciec do Duisburga.

Mercator był także twórcą i autorem wielkich map ściennych, globusa i atlasu wydanego przez jego syna Rumolda w 1595 roku, a wznowionego przez spadkobierców w 1602 roku. Na stronie tytułowej atlasu Mercator umieścił boga Atlasa trzymającego kulę ziemską- stąd wzięła się sama nazwa „atlas”. Wiek XVII to tzw. złoty okres kartografii niderlandzkiej.

Centrum kartografii staje się Amsterdam. Tam powstał pierwszy atlas Joana Blaeu, Novus w 1648 roku, a także wspaniały „Atlas Maior” składający się z 9 -12 tomów ( w zależności od wersji językowej), uznawany za najpiękniejsze dzieło kartograficzne wszechczasów. Tamże w 1672 wydrukowana została mapa Rzeczypospolitej przez Carela Allarda, będącą jedną z najbardziej dekoracyjnych i dokładnych map Rzeczypospolitej z XVII wieku. Zdecydowana większość map, widoków i planów wykonywano techniką miedziorytniczą i były starannie odręcznie kolorowane.

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.