Ludwik IX Święty
Ludwik IX Święty (ur. 25 kwietnia 1214 w Poissy, zm. 25 sierpnia 1270 w Tunisie) –król Francji od 1226 (panował 44 lata), syn Ludwika VIII z dynastii Kapetyngów, święty Kościoła katolickiego.
Był organizatorem i uczestnikiem VI i VII wyprawy krzyżowej w 1270 roku. Ludwik pełnię władzy objął w 1235 roku, w wieku około dwudziestu dwóch lat. 29 listopada 1226 roku (w 14 dni po pogrzebie ojca) został koronowany, a w następnym roku sam przyjmował hołdy wasali. Ludwik IX swe panowanie rozpoczął od wprowadzenia reform, umacniających władzę królewską.
Ujednolicił system monetarny w królestwie, zreorganizował i skutecznie nadzorował finanse, usprawnił też administrację państwa. Starając się rządzić sprawiedliwie, wprowadził kontrolę działalności urzędników królewskich, którą powierzył zakonnikom. W przypadku niesprawiedliwych decyzji, poszkodowani otrzymywali odszkodowanie, a nieuczciwi urzędnicy byli zwalniani. Ustanowił sądy królewskie, tak zwane parlamenty, do których można się było odwoływać od wyroków sądów feudalnych, w jakich zasiadali baronowie feudalni.
Wprowadził zakaz pojedynków sądowych, noszenia broni i prowadzenia wojen prywatnych we Francji. Za jego panowania uległy znacznej rozbudowie miasta, które otrzymały przywileje komunalne, otaczane wysokimi murami obronnymi, odgrywały coraz większą rolę pod względem militarnym. Ludwik IX był głęboko religijny, gdy w 1244 r. Jerozolima została opanowana przez egipskich mameluków, zorganizował i sfinansował w 1248 r. VI wyprawę krzyżową dla obrony Ziemi Świętej. Brało w niej udział prawie wyłącznie rycerstwo francuskie, które poprowadził osobiście.
Krucjata zakończyła się klęską, a sam Ludwik IX przez pewien czas pozostawał w niewoli egipskiej. W 1270 roku zorganizował następną wyprawę. Tym razem jego wojska wylądowały w Tunisie, licząc na pomoc tamtejszego sułtana. Jednak nadzieje na wsparcie militarne nie spełniły się, a dodatkowo panująca epidemia wśród krzyżowców, której ofiarą padł również sam król, sprawiła, że krucjata zakończyła się klęską krzyżowców. Według opisu była to dżuma, jednak współcześnie wskazuje się raczej na dyzenterię. Po jego śmierci armia krzyżowców powróciła do Europy.
Już w 1297 roku Kościół uznał go za świętego. Koronę po Ludwiku IX przejął jego syn, Filip III Śmiały (1270-1285). Wyprawa Ludwika Świętego nie byłaby możliwa bez wykorzystania map morskich, sporządzanych po wcześniejszych wyprawach. Były to mapy portolanowe, które umożliwiały coraz dokładniejszą żeglugę i dopłynięcie bez zbędnej zwłoki do miejsca przeznaczenia, co było ważne przy transporcie na znaczne odległości wojska i zwierząt. Pierwsza wzmianka o takiej mapie pochodzi z 1270 roku, a najstarszy zachowany egzemplarz z 1296 roku, namalowany został najprawdopodobniej w Pizie, stąd nazywany Carta Pisana, chociaż niektórzy historycy wspominają o Wenecji lub Genui. Za najbardziej znany uważa się Atlas Kataloński z 1375 roku i jest to zbiór poszczególnych map regionów i zamieszkujących ich ludów.
