Polskie poznawanie świata

Mapy płaskie

Mapy płaskie

Zarówno powstające mapy przed portolanami, jaki i same portolany możemy zaliczyć do map płaskich, czyli takich które odzwierciedlają widoczne powierzchnie geograficzne w sposób płaski, bez uwypukleń, które są rzeczywistością widoczną na kuli ziemskiej.

 

Dlatego w konstrukcji map pojawia się siatka geograficzna i kartograficzna. Siatka geograficzna to wyobrażony - nieistniejący w rzeczywistości układ równoleżników i południków na powierzchni kuli ziemskiej i można ją przedstawić na kulistym modelu ziemi - globusie, natomiast siatka kartograficzna to odwzorowanie siatki geograficznej na płaszczyźnie mapy.

Na żadnej mapie nie uda się zachować równocześnie wierności w odległości, powierzchni kątów . Możliwe jest zachowanie tylko jednego z tych parametrów.

Dlatego odwzorowania dzielimy na:

- wiernopowierzchniowe, są to mapy zachowujące największą z możliwych wierność odwzorowania powierzchni, używane są z reguły w atlasach geograficznych i na mapach, przykładem może być siatka pseudowalcowa niemieckiego matematyka Carla Mollweidego. Jest to odwzorowanie umowne, skonstruowane na następujących zasadach: kula ziemska przedstawiona jest jako elipsa o osi równikowej dwa razy dłuższej niż południkowa, równoleżniki proste, równoległe, podzielone południkami na jednakowe odcinki, bieguny jako punkty.

- wiernoodległościowe, zachowują wierność odległości, dzięki temu używane są na mapach sejsmicznych, lotniczych czy radiokomunikacyjnych.

- wiernokątne, zachowują wierność kątów, używane w nawigacji morskiej i powietrznej, a także w mapach wojskowych i topograficznych, gdzie ważne jest wierne przedstawienie kierunków.

- walcowe poprzeczne odwzorowanie Gaussa-Krügera - jest to odwzorowanie kartograficzne pasów południkowych na pobocznicę walca stycznego do południka środkowego (osiowego) każdego odwzorowywanego pasa. Jest to wiernokątne, walcowe, poprzeczne odwzorowanie elipsoidy, w którym każdy pas odwzorowuje się oddzielnie.

Odwzorowanie to zostało zaprojektowane przez Carla Fredricha Gaussa i pierwszy raz zastosowane w latach 1820–1830 przy pracach związanych z triangulacją Hanowerską. Triangulacja służyła do określenia kształtu i wymiarów Ziemi. Dzięki stosowaniu bardzo precyzyjnych i pracochłonnych metod pomiaru o różnych porach doby, prowadzeniu obliczeń z uwzględnieniem poprawek- na krzywiznę Ziemi i refrakcję, bez użycia komputerów, uzyskano wyniki, niewiele odbiegające od dzisiejszych pochodzących z pomiarów GPS. W roku 1912 Johann Krüger pogłębił teorię odwzorowania i przystosował wzory do praktycznych prac obliczeniowych ,

- walcowe normalne odwzorowanie Mercatora

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.