Polskie poznawanie świata

Krzyż Świętego Jakuba

Galeria

Krzyż Świętego Jakuba

Innym powszechnie używanym przyrządem był Krzyż Świętego Jakuba, zwany także „Laską Świętego Jakuba”  lub „baculus geometricus”.


Jak głosi  biblijna legenda, patriarcha Jakub podarował laskę swemu synowi Lewiemu, aby wykorzystywał ją przy poznawaniu świata i określania miejsca i kierunku gdzie się znajduje. Na statkach zaczęto jej używać prawdopodobnie w XI w p.n.e., za czasów Saula lub Dawida, gdyż w tym czasie Żydzi zaczęli odbywać wspólne podróże z Fenicjanami.

Pomiary wykonywane tym przyrządem były mało dokładne, tym nie mniej był wykorzystywany do XVIII wieku wspólnie z astrolabium.

Krzyż Świętego Jakuba jest najstarszym znanym przyrządem nawigacyjnym i pomiar za jego pomocą był stosunkowo prosty i niestety obarczony dużym błędem odczytu. Dłuższe ramię kierowano w stronę nieba, a krótsze przesuwano tak, by swoimi końcami wskazywało na linię horyzontu i wybrane ciało niebieskie, np. Słońce. Dzięki zastosowaniu funkcji trygonometrycznych umożliwiało to określenie szerokości geograficznej miejsca, z którego dokonano obserwacji. Na podobnej zasadzie działał przyrząd o zbliżonym przeznaczeniu, choć odmiennym wyglądzie – kwadrant.

Przy użyciu laski Jakuba w 284 roku p.n.e. po raz pierwszy skatalogowano widoczne na północnej półkuli gwiazdy przydatne w nawigacji. 

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.