Grupy tunguskie

Do ludów tunguskich zaliczanych jest wiele grup używających języków z rodziny tungusko-mandżurskiej, zamieszkujących północną Azję – Syberię, Mongolie i północne Chiny.

Julian Talko-Hryncewicz podaje następujące dane dotyczące Tunguzów:
Na północ od Chałchi zajmują ogromne przestrzenie wschodniej części Azyi środkowej oprócz Rosjan dwa plemiona autochtonów. Mongoło-Burjaci stanowiący płn.-wschodnia gałąź mongolskiego plemienia i odrębna etnologiczna grupa Tungusi. (JTH, 24)

Starożytne osady Tunguzów zajmowały niegdyś dolny bieg Amuru i jeśli są prawdziwe domysły Schlösera, ze pierwszymi autochtonami zabajkalskiej krainy byli Jakuci wyparci następnie na północ, to można przypuścić, że przed osiedleniem Buriatów, ich miejsca zajmowali Tungusi. Na to wskazuje i początkowa nazwa Zabajkalskiej krainy Dauria, od plemienia w niej zamieszkałego Daurów, których zaliczają do Tungusów.

Ponadto Osady tunguskie rozproszone pomiędzy innemi plemionami, to na brzegach Bajkału, to z biegiem Armaku, wpadającego do Selengi lub u źródeł rz. Iro w północnej Mongolii.

Na dowód, ze Tunguzi zamieszkiwali przeważnie nad brzegami rzek zachodniego Zabajkalu: Udy, Chiłki i za Ingodą do samego Onona można powołać się na ich współczesne osady, które przedtem były liczniejsze, jak w Kułtuku, Irkuckiej gub. i w innych miejscach na brzegach Bajkału, nad Iro i jej dopływami w Mongolii. (JTH, 25)

W wielu miejscowościach krainy Zabajkalskiej koczujących Tunguzów zwą Oroczonami, a tylko osiadłych Tunguzami; osiadli żyją w powiatach Czitińskim (Czytyńskim) i Barguzińskim i także w t.z. Armackim inorodczym zarządzie (Selengińskiego powiatu); koczujący – w górnym biegu rz. Iro w płn Mongolii, a także nad biegiem rzek Leny, Witimu, Olekmy i w Jakuckim obwodzie.(JTH, Mat., 29)

Położony tuż przy granicy z Mongolią Troickosawsk-Kiachta – stałe miejsce pobytu Juliana Talko-Hryncewicza podczas jego pracy we wschodniej Syberii – główny ośrodek handlu „herbacianego” z Chinami w XVIII i XIX wieku, był doskonałym miejscem dla badań różnych kultur i narodów.