8.10 SZTYLET - kris

pochodzenie: Surakarta (Solo), Jawa Środkowa, państwo - Republika Indonezji

datacja: II poł. XIX w.

wymiary: długość całkowita 37,5 cm

surowiec: metal, drewno

Kris falisty w pochwie okutej blachą. Głownia kształtu  falistego składająca się z 7 fal (luk). Nakładka ganja z ząbkowaniem grening przy dłuższym końcu, na zgrubieniu gandik, zwanym twarzą krisa. Charakterystyczne elementy: belalai gajah – trąba słonia, wyraźnie zaznaczona linia ada-ada biegnąca wzdłuż przez środek głowni. Rękojeść okuta mosiężną ornamentowaną blachą, wzór roślinny puncowany. Pochwa drewniana w całości okuta blachą mosiężną, łódkowata część wrangka typu odświętnego ladrang, metalowy „rękaw” pendok typu bunton – całkowicie zakrywający dolną część pochwy – gandar, wzory floralne, puncowane.

Najważniejszą wartością krisów jest ich wartość magiczna. Sztylet ten jest świętością, której oddaje się cześć i składa ofiarę. W czasach królestw i księstw kris należący do monarchy był symbolem państwa i wydobywany był tylko przy okazji wojny. W pozostałym czasie spoczywał w świątyni. Kris to również drogocenna wartość rodowa, przekazywana z ojca na syna. Kris zachował również do dziś znaczenie ceremonialne. Pan młody zakłada go na ślub i nosi podczas wesela, a chłopiec podczas obrzezania. Sposób noszenia sztyletu jest sprecyzowany odpowiednimi przepisami.

Eksponat został pozyskany w terenie przez Michała Siedleckiego w czasie jego pobytu na Jawie pod koniec XIX w.

Eksponat wypożyczony z Muzeum Etnograficznego w Krakowie (36 179/MEK).

 

Źródła:

Dokumentacja Muzeum Etnograficznego w Krakowie opracowana przez Eleonorę Tenerowicz.

 

Opracowali: Anita Czerner-Lebedew, Lucjan Buchalik.

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.