Polskie poznawanie świata

8.13 MARIONETKA z wayang golek

8.13 MARIONETKA z wayang golek

nazwa: Petruk

typ: Punakawan

pochodzenie: Cirebon, Bandung lub okolice, Jawa Zachodnia, państwo - Republika Indonezji

datacja: II poł. XIX w (przed 1896 r.)

wymiary: wysokość całkowita 71 cm

surowiec: drewno, tkanina

Lalka-jawajka, bez nóg, w spódnicy batikowej, składa się z kilku części: głowy, korpusu, przez który przechodzi  kijek (na nim umocowana głowa), ruchomych rąk z doczepionymi patyczkami do animacji.  Głowa i szyja różowe, twarz pomalowana w czarne kółeczka, tułów i ręce złote, włosy zebrane na czubku i splecione w warkoczyk.

Wayang, istniejący nieprzerwanie od ponad tysiąca lat, stanowi nieprzebrane źródło inspiracji dla kolejnych pokoleń artystów. Charakterystyczną cechą przedstawień indonezyjskich wersji Mahabharaty i Ramajany jest występowanie w nich błaznowatych służących i doradców zwanych punakawan.  Semar oraz jego synowie Petruk, Bagong i Gareng to rodzina klownów, którzy komentują ostatnie wydarzenia z kraju i ze świata lub wyśmiewają skorumpowanych polityków. Ich żarty są improwizowane, a wizerunek często ulega zmianie. Prezentowana marionetka przedstawia Petruka, średniego syna Semara. Petruk wyróżnia się wysokim wzrostem, długim nosem i ciętym językiem. Jego różowa twarz jest dodatkowo oszpecona, a włosy zebrane w jeden warkocz. Tak jak pozostali bracia różni się swym wyglądem i zachowaniem od bohaterów z wyższych sfer. Współcześnie przedstawiany jest również jako znawca mody, komputerów i nowinek technicznych. 

Eksponat został pozyskany w terenie przez Mariana Raciborskiego w czasie jego pobytu na Jawie pod koniec XIX w.

Eksponat wypożyczony z Muzeum Etnograficznego w Krakowie (19 027/MEK).

 

Źródła:

Dokumentacja Muzeum Etnograficznego w Krakowie opracowana przez Eleonorę Tenerowicz. Tenerowicz Eleonora, Marionetki teatru wayang golek w zbiorach Muzeum Etnograficznego w Krakowie, w: Renata Lesner-Szwarc (red.), Odcienie Indonezji, Oficyna Wydawnicza Kucharski, Toruń 2014.

 

Opracowali: Anita Czerner-Lebedew, Lucjan Buchalik.

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.