12.2 ŚCIĘGNA RENIFERA

pochodzenie: Kamczatka, państwo – Federacja Rosyjska

datacja: II połowa XIX w.

wymiary: wysokość 19,5 cm, średnica 10 cm

surowiec: tkanki zwierzęce, szklany słój

Naturalne ścięgna renifera („nici” do zszywania odzieży), umieszczone w szklanym słoju zamkniętym wiekiem z gazety obwiniętej sznurkiem.

Ścięgna renifera (Rangifer tarandus), ssaka z rodziny jeleniowatych, zwanego też renem. Archeologiczne badania i znaleziska potwierdzają, że na terenach Europy i Azji ścięgna z kończyn padłych lub upolowanych zwierząt, w tym reniferów, były wykorzystywane jako materiał do wyrobu sznurów i lin już między trzydziestym a dziesiątym tysiącleciem p.n.e. Późniejsi koczownicy i hodowcy z subarktycznych terenów tych dwóch kontynentów przejęli i udoskonalili tę metodę, wykorzystując ścięgna do wyrobu „nici” służących do zszywania i reperowania elementów odzieży i obuwia. W prezentowanej formie jest to zatem półprodukt, ukazany w surowej, wstępnej fazie „obróbki”. Intencją umiejscowienia ścięgien w przezroczystym słoju, było umożliwienie zapoznania się z materiałami i warsztatem wyrobu odzieży, jakimi posługiwali się paleoazjatyccy hodowcy i myśliwi w końcu XIX wieku. Na słoju widnieją dwie etykietki, z których jedna zawiera dawne numery inwentarzowe Muzeum Techniczno-Przemysłowego w Krakowie (w którego zbiorach obiekt ten pierwotnie się znajdował), druga zaś wpisaną odręcznie informację o treści: „Ścięgna renifera z których wyrabiają nici, Kamczatka”. Papierowe wieko obwiązano wokół szyjki sznurkiem.

Eksponat pochodzący ze zbiorów Benedykta Dybowskiego, pozyskany przez niego na Syberii na przełomie lat 70. i 80. XIX wieku.

 

Eksponat wypożyczony z Muzeum Etnograficznego w Krakowie (30 692/MEK).

 

Źródła:

Dokumentacja Muzeum Etnograficznego w Krakowie przygotowana przez Jacka Kukuczkę.

Dybowska Maria – Kamczatka i jej ludy autochtoniczne w fotografii, tekstach i eksponatach Benedykta Dybowskiego, Warszawa 2003.

Dybowski Benedykt – Pamiętniki od roku 1862 począwszy do roku 1878, Lwów 1930.

Istoriko-etnograficzeskij atlas Sibiri, Moskwa - Leningrad 1961.

 

Opracowała: Magdalena Bogdan, Jacek Kukuczka

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.