Polskie poznawanie świata

Badacz i odkrywca Australii

Badacz i odkrywca Australii

Po powrocie z pierwszej wyprawy Strzelecki informuje gubernatora, że w dolinie Clywd (hrabstwo Wellington), za górami Błękitnymi, odnalazł cząstki złota. Na prośbę Gibbsa informację tą zachowuje w tajemnicy.

 

Ten bowiem boi się rozruchów, gdyby ta informacja przedostała się do wiadomości publicznej. Australia w tamtym okresie była kolonią karną.

„Więźniowie, a także ludzie wolni, strażnicy, farmerzy wywołają gorączkę złota i czyje życie będzie wtedy bezpieczne? – orzekł gubernator. I dodał: Deportacja do Australii stałaby się wówczas nagrodą za zbrodnię, a nie karą” (Słabczyński, s. 39).

Gibbs informuje o fakcie odnalezienia złota rząd angielski. Wysyła 2 września 1840 roku stosowny raport. Strzelecki pomija ten fakt w monografii poświęconej Australii. W 1851 roku Hargraves dostaje nagrodę za odkrycie złota w Australii – 10 000 funtów szterlingów (Słabczyński, s. 40). Strzelecki nie dostał żadnej kwoty na badania. Jego pobyt w Australii kosztował go 5000 funtów. Rozgorzała wielka dysputa o nagrodzie dla Hargravesa. Strzeleckiego bierze w obronę Mac Arthur, dawny towarzysz wypraw, który wiedział, że Strzelecki jako pierwszy odnalazł złoto. Robert Murchison, geolog, przyjaciel Strzeleckiego, autor dzieła „Geologia Rosji” zaświadczył o przeprowadzonych badaniach w 1844 roku, na próbkach przywiezionych przez Strzeleckiego.

Geolog David Brewster zainteresowany casusem Strzeleckiego niezadowolony z decyzji pisze:

„Indywidua, które szły ich śladami w wyzyskaniu tego wielkiego odkrycia były wzbogacone i nagrodzone, lecz ani kolonia, ani kraj macierzysty nie wyraziły nawet wdzięczności ludziom, którzy rzucili światło praktycznej i teoretycznej wiedzy na ukryte skarby ich kolonii” (Słabczyński, s. 41).

W 1856 ukazuje się uzupełnione wydanie monografii. Strzelecki pisze: „Celem, który mi przyświecał w opublikowaniu tego dodatku, jest nie tyle ubieganie się o zaszczyt lub uznanie mnie za odkrywcę złota w Australii, ile własna obrona przed zarzutem nieudolności lub niedbalstwa w charakterze geologicznego i mineralogicznego badacza”.

Wkrótce po tym Strzelecki zostaje odznaczony złotym medalem „za odkrycie złota w Australii”. W 1869 zostaje odznaczony przez rząd. Odkrycie złota w Australii było jednym z najważniejszych wydarzeń w historii kraju. Przyspieszyło uformowanie się odrębnej narodowości. Od czasu „odkrycia” Australii w trakcie sześćdziesięciu lat na jej lądzie wylądowało przeszło 440 emigrantów. Po odkryciu złota zaledwie „przez jeden tylko dziesiątek lat” – 1 milion 170 tysięcy.

W sto lat po odkryciu złota w angielskim tygodniku literackim pojawił się tekst:

„Pozostanie to wieczystą chwałą Strzeleckiego, że dotrzymał słowa danego gubernatorowi i nie szukał osobistych zysków dla siebie. A jednak wynalazł jedno ze złotych źródeł, które wzbogaciło imperium” (Słabczyński, s. 43).

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.