6.1 MALOWIDŁO NA KORZE 1

pochodzenie: grupa etniczna Madarrpa, Yirrkala, Ziemia Arnhema, Terytorium Północne, państwo - Australia

datacja: lata 70. XX w.

wymiary: długość 113 cm; szerokość 56 cm

surowiec: kora eukaliptusa

Malowidło wykonane przez twórcę Watjinbuya z grupy etnicznej Madarrpa. Obraz przedstawia dwa święte węże w towarzystwie ryb barramunda. Prawdopodobnie jest to przedstawienie świętych węży złapanych w sieć przodka Barama.

Korę, na której wykonuje się malowidła zrywa się z drzewa, opala nad ogniskiem, następnie prostuje i suszy. Pod malowidło zakłada się (na wewnętrzną stronę kory) podkład z gumy eukaliptusowej. Jako pigmentów używa się naturalnych barwników ziemnych oraz skalnych. Malowidło utrwala się sokiem z orchidei, a współcześnie również  gotowym utwardzaczem. Malowidła na korze w takiej postaci jak przedstawione, czyli poręczne, łatwe do transportu są stosunkowo młodym wynalazkiem, rozpowszechniły się w latach 30 XX w. z inicjatywy misjonarzy, którzy prosili tubylców o wykonywanie malowideł w formie przenośnej, które można by sprzedawać w większych miastach Australii. Tradycyjnie tubylcy malowali bowiem na wewnętrznej stronie płatów kory używanych do ochrony przed złą pogodą, czyli na ścianach i dachach prostych w konstrukcji domostw, które z czasem porzucali przemieszczając się w inne rejony. Takie malowidła miały wysokość nawet powyżej dwóch metrów i półtora metra szerokości. Na przełomie XIX i XX wieku garstka badaczy pozyskała tym sposobem niewielki zbiór tradycyjnych malowideł, które wzbogacają dziś zasoby europejskich i australijskich muzeów i są jedynymi rycinami na korze, które z cała pewnością nie zostały namalowane na zlecenie. Dawniej malowidła te miały charakter sakralny, odgrywały istotną rolę obrzędach wtajemniczania. Rosnący – w drugiej połowie XX wieku – popyt na tego rodzaju sztukę spowodowały zanik tradycyjnego znaczenia. Stały się one elementem sztuki pamiątkarskiej regionu.

Eksponat został pozyskany w Australii w Aboriginal Arts and Crafts Pty w latach 70. XX w.

Eksponat wypożyczony z Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie (PME 2 986).

Źródła:

Karta katalogu naukowego PME – Małgorzata Nowik.

Rose Federick, Pierwotni mieszkańcy Australii,  Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1973.

Opracowali: Magdalena Bogdan, Lucjan Buchalik