Polskie poznawanie świata

Badacze kwestionujący polską narodowość

Zobacz także Polscy inżynierowie w Peru

Badacze kwestionujący polską narodowość

Uczeni wielu krajów żeglarzowi Janowi przypisywali różne pochodzenie. Norwescy historycy swoich odkryć geograficznych uważają Jana Scolv za pilota norweskiego, a nazwisko Scolv za stare nazwisko rodowe. Istnieją nawet legendy w Danii i Norwegii o pilocie Janie Scolp lub Scolv. Przyznają się do niego również Portugalczycy.


Na przełomie XIX i XX wieku ukazało się wiele rozpraw naukowych w krajach skandynawskich dotyczących postaci żeglarza Jana. Nazwisko jego w tych rozprawach było różnie podawane: Scolp, Scolvus, Scolus, Scolnus.
W końcu XIX wieku różni autorzy identyfikowali Jana z żeglarzem norweskim (Johann Scolv lub Jon Skolvsson), portugalskim (Joao Scolvo) bądź niemieckim.
Byli nawet tacy autorzy, którzy podejrzewali, że Johannes Scolvus był nikim innym jak młodym Krzysztofem Kolumbem.

Obecnie do Jana z Kolna przyznaje się wiele nacji. W Polsce oraz na świecie popularna jest teza, że żeglarz ten był Polakiem. Niektórzy historycy twierdzą, że podróżnik był Norwegiem, Duńczykiem, a nawet Portugalczykiem.

Bolesław Olszewicz

Poświęcił postaci Jana z Kolna gruntowne studium kwestionuje polską narodowość żeglarza.

Z kolei Bolesław Olszewicz, XX-wieczny historyk i ceniony geograf, krytyk prac Lelewela, twierdzi, że nie ma wystarczających dowodów na to, iż żeglarz ten był rzeczywiście Polakiem. Większość prac wzmiankujących o Johannesie Scolnusie została opublikowana ponad sto lat po jego podróży, a żadne współczesne mu dowody nie zachowały się.

Badacze skandynawscy

G. Storn, S. Larsen, T.J. Olesno

Szczególnie mocno kwestionują ją też autorzy skandynawscy G. Storn, S. Larsen i T.J. Olesno, którzy najchętniej widzą w nim Skandynawa. Storn i Larsen deprecjonują dane XVI i XVII-wiecznych autorów hiszpańskich i holenderskich nazywających żeglarza Polakiem. Dowodzą nieprzekonywająco, że słowo „Polonus" jest omyłką powstałą z błędnego odczytania słowa „piloto". Larsen zarzuca też Lelewelowi, wydaje się słusznie, że dokonał on zmiany nazwiska z pobudek patriotycznych, sam czyni jednak to samo, opierając się nawet na podobnej hipotetycznej podstawie lingwistycznej i zmieniając nazwisko dowolnie na Skolp. Przytacza też szereg innych, jeszcze bardziej kontrowersyjnych tez. Inny autor skandynawski H. Hermannsson wypowiadając się o Arsenie stwierdził, iż „cała [jego] teoria zbudowana jest na tak lichej podstawie, że jest nie do przyjęcia". Autor niemiecki G. Frederici mówi o niej, że „jest pełna hipotez, możliwości i prawdopodobieństw, ale pozbawiona dowodów".

Według niektórych przekazów Scolvus istniał i podróżował na obszarze północnego Atlantyku, określonym na pochodzącym z roku 1536 globusie kartografa Gemmy Frisiusa, który opisał obszary za kręgiem polarnym, na północ od cieśniny rozdzielającej Terra Corterealis i Baccalearum Regio, patrząc na zachód od strony Grenlandii. Znajduje się tam zapis: "Quij, lud, do którego Duńczyk Joes Scoluss dotarł około roku 1476"

Jan z Kolna = Krzysztof Kolumb

Jeszcze dalej, głównie na drodze lingwistycznych spekulacji, poszedł autor peruwiański L. Ulloa, który identyfikuje Scolvusa z Kolumbem. Podobne hipotezy, opierające się na niejasnościach w biografii Kolumba, a także na wywodach etymologicznych obu nazwisk (Kolumb w pewnym okresie występował pod nazwiskiem Colon, co fonetycznie przypomina Kolno), wysuwają też niektórzy współcześni autorzy.

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.