Polscy inżynierowie w Peru

Z grona kilkunastu rodaków, którzy działali w Peru w drugiej połowie XIX wieku, na szczególną uwagę zasługuje kilku polskich inżynierów, którym postawiono ogromny, piękny pomnik w centrum Limy – stolicy Peru.
 

Obecność inżynierów polskich w Peru stanowi osobną, wielką i chlubną, kartę wspólnych polsko-peruwiańskich dziejów. Przybywali oni w drugiej połowie XIX wieku, gdy w Peru podejmowano realizację programów modernizacyjnych. Lista polskich inżynierów jest dość długa, większość z nich uzyskała wykształcenie we Francji, jako polscy emigranci polityczni, dawni powstańcy. Warto podkreślić, że wielu z nich przybywało do Peru w celu wykonania bardzo konkretnych prac, pozostała tam na całe życie. Najbardziej znanym pozostaje Ernest Malinowski, w świecie znany przede wszystkim, jako budowniczy kolei transandyjskiej, a za nim Edward Habich, organizator pierwszej latynoamerykańskiej politechniki w Limie. Za nimi przyjechali zasłużeni w bardzo różnych dziedzinach gospodarczych Peru Władysław Kluger, Adam Miecznikowski, Władysław Folkierski, Aleksander Babiński, Konstanty Wakulski, Karol Marian Tarnawiecki.

Z Limy przenieśmy się nad  jezioro Titicaca, gdzie jeszcze w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku można było zobaczyć resztki konstrukcji oryginalnego portu oraz wraki statków parowych, sprowadzonych tam w latach 1876-1883 przez inżyniera Władysława Folkierskiego. Został on pierwszym dyrektorem floty na jeziorze, a samo Jezioro Titicaca uznano za najwyżej położone żeglowne jezioro świata.   

Brzegiem jeziora prowadzi droga zaprojektowana i zbudowana przez innego polskiego inżyniera, Władysława Klugera, który kilka lat wcześniej wraz z inż. Edwardem Habichem, również Polakiem, założył Politechnikę w Limie; pierwszą nie tylko w Peru, ale w całej Ameryce Łacińskiej. Habich został drugim po Malinowskim Polakiem, który otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Peru.

Kolejnym polskim inżynierem był Aleksander Babiński, który prowadził w Peru badania geologiczne i modernizował istniejące stare kopalnie złota i srebra. Jedna z nich położona była w wiosce Madrigal w pobliżu Kanionu Colca, eksploatowana już od czasów Inków.

W Peru wsławili się nie tylko polscy inżynierowie, ale również architekci. Najważniejszym z nich był Ryszard de Jaxa Małachowski, który w latach trzydziestych zaprojektował rekonstrukcję Plaza de Armas w Limie, łącznie z otaczającymi go budynkami: Pałacem Prezydenckim, Pałacem Biskupim, katedrą i gmachem Rady Miejskiej. Małachowski zbudował ponadto kilka kościołów, szkół i przepiękne rezydencje w Limie.