Polskie poznawanie świata

Sytuacja ludności

Zobacz także Obiekty z kolekcji Malkina - Strój obrzędowy z tapy

Sytuacja ludności


Górny Śląsk już od pięciu stuleci nie należał do państwa polskiego. W XIV wieku przeszedł pod panowanie czeskie, następnie znalazł się we władaniu Habsburgów, a w 1742 roku za sprawą Fryderyka Wielkiego stał się częścią Prus.


Mimo wieloletnich obcych rządów na Górnym Śląsku, wśród jego mieszkańców przetrwały polski język, tradycje oraz religia katolicka. Jednak sytuacja ekonomiczna mieszkańców była bardzo trudna. W 1807 roku król Prus Fryderyk Wilhelm III wydał dekret o zniesieniu poddaństwa osobistego, a rok później pańszczyzny. Chłopi na Górnym Śląsku uzyskali wolność, ale jednocześnie znaleźli się w dramatycznej sytuacji ekonomicznej, w zamian bowiem za zwolnienie z obowiązków wobec właścicieli ziemskich, musieli oddać na ich rzecz 1/3 lub w niektórych wypadkach 1/2 ziemi, zatrzymując jednocześnie wszystkie ciążące na niej zadłużenia. Zmniejszył się obszar gospodarstw chłopskich. Rozdrobnione gospodarstwa nie mogły już utrzymać chłopów i kiedy przyszły klęski żywiołowe, chłopi byli pierwszymi ich ofiarami.

W połowie XIX wieku Górny Śląsk pod względem administracyjnym był częścią rejencji opolskiej – tworu politycznego powstałego w latach 1815-1816. Większość ziemi należała do szlachty niemieckiej. Chłopi polscy byli zaś właścicielami małych gospodarstw lub pracowali we dworach i mieszkali w małych wsiach rozrzuconych po regionie.

W latach 50-tych XIX w. ceny żywności na Górnym Śląsku znacznie wzrosły. Doprowadziła do tego wojna krymska i wstrzymanie przez rząd rosyjski eksportu zboża. Wraz z inflacją wzrosły podatki. Jednocześnie nastąpiły wielkie klęski żywiołowe. Jedną z nich była zaraza ziemniaczana, która zniszczyła lub poważnie uszczupliła plony tej niesłychanie ważnej dla chłopów polskich uprawy. Latem 1854 roku z kolei dotknęła chłopów górnośląskich wielka powódź. Wylała nie tylko Odra, ale również inne rzeki w całym regionie. Powódź zrujnowała dorobek życia wielu chłopów, zniszczyła także zbiory i doprowadziła do wybicia bydła i trzody, pozbawionej paszy i nękanej chorobami.

W okresie tym mieszkańców Górnego Śląska dotykały też powtarzające się epidemie tyfusu i cholery.

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.