Polskie poznawanie świata

Odkrycia Tadeusza Smoleńskiego

Zobacz także Badania ośrodka gdańskiego - Awlib

Odkrycia Tadeusza Smoleńskiego

W 1907 roku węgierski kupiec imieniem Fülöp Back (1862-1958) wystąpił do egipskiego Departamentu Starożytności o pozwolenie na badania archeologiczne.

 

Celem prac miało być pozyskanie zabytków dla Muzeum w Budapeszcie i włączenie monarchii austro-węgierskiej w poczet krajów, które prowadzą prestiżowe badania w kraju nad Nilem. Gaston Maspero wyraził zgodę i zasugerował Tadeusza Smoleńskiego na stanowisko kierownika badań.

Prace przeprowadzono w Szerunie (kilka kilometrów na południe od Oazy Fajum) pomiędzy 13 stycznia a 4 marca 1907 roku. W czasie badań zadokumentowano grobowiec z okresu Starego Państwa (ok. 2686-2181 rok p.n.e.)1 i natrafiono na pozostałości świątyni z czasów ptolemejskich (305-30 rok p.n.e.), po której pozostały pojedyncze bloki z reliefami.

Bezpośrednio po zakończeniu prac w Szerunie, Tadeusz Smoleński rozpoczął badania w Gamhud, znajdującym się na przeciwległym brzegu Nilu. Przyczyną rozpoczęcia prac w tym miejscu była informacja o prowadzonych tam nielegalnych wykopaliskach. Smoleński w ciągu 3 tygodni od 5 do 28 marca 1907 roku przebadał znaczną część cmentarzyska z czasów ptolemejskich i rzymskich (305 p.n.e. – 323 n.e.). Wydobył czterdzieści siedem sarkofagów, siedemdziesiąt drewnianych masek trumiennych, dwadzieścia masek płóciennych, dwie stele demotyczne, fragmenty naczyń glinianych, cztery figurki Sokarisa i inne drobne przedmioty. W swoich listach wspomina:

 

... „dzień po dniu łowię szereg ptolemejskich sarkofagów z mumiami, przeważnie ładnie malowanych i zapisanych, czasem bardzo ozdobnych, z złoconymi obliczami, cennych dla budapeszteńskiego muzeum. Obfitość zlepków papirusowych z demotykami lub greczyzną”...

(J. Śliwa Badacze, kolekcjonerzy, podróżnicy studia z dziejów zainteresowań starożytniczych, Kraków 2012: 65)

 

Pogarszający się stan zdrowia zmusił Smoleńskiego do opuszczenia Gamhud przez zakończeniem badań. W połowie grudnia 1907 roku jednak powrócił i prowadził prace do początku lutego 1908 roku. Poza badaniami w Gamhud, spenetrował również pobliskie Gafadon, Szinara i Maghaga odkrywając kolejne zabytki.

Dzięki pracom w Szerunie i Gamhud wzbogaciły się kolekcje muzeów w: Kairze, Wiedniu, Budapeszcie i Krakowie. Obecnie zabytki z tych badania znajdują się również w muzeach w: Cluj-Napoca i Sibiu (Transylwania), Burgdorf (Szwajcaria), Amsterdamie (Holandia) i Werl (Niemcy).

1 Wszystkie daty okresów historii starożytnego Egiptu na podstawie Cambridge Ancient History.

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.