Polskie poznawanie świata

Zmieniający się klimat

Zobacz także Starożytny Egipt - okres predynastyczny

Zmieniający się klimat

Baobaby występujące obecnie w strefie sawannowej służyły często jako zbiorniki na wodę deszczową (Archiwum MAP)

Obszar północno-wschodniej Afryki to tereny dzisiejszego Egiptu, Sudanu, Etiopii, Erytrei, Somalii i Dżibuti. Jest to region obecnie zdominowane przez pustynię, wyjątek stanowi tutaj wyżyna Abisyńska (współczesna Etiopia i Erytrea).

 

Wschodnią krawędź Sahary w tej części Czarnego Lądu przecina najdłuższa rzeka Afryki - Nil. Od wieków stanowi ona oś życia i główny szlak dla ludzi zamieszkujących i przemierzających ten region. Poza obszarami nadmorskimi i wyżyny Abisyńskiej w Afryce Północno-Wschodniej deszcz pada niezmiernie rzadko. Sytuacja zmienia się na terenach położonych bliżej równika, gdzie regularne wiatry - pasaty, przesuwają masy wilgotnego powietrza znad lasów tropikalnych. Powoduje to, że tam gdzie regularnie pada, pojawia się o wiele bogatsza szata roślinna i można zauważyć więcej zwierząt. W ten sposób powstaje sawanna, która stanowi łagodne przejście od terenów pustynnych na północy do gęstych lasów na południu. Obecnie strefa sawannowa rozpoczyna się na wysokości centralnego Sudanu, jednak badania (m.in. poznańskich archeologów) wskazują, iż w przeszłości ta granica znajdowała się o wiele dalej na północy, a sama wilgotność była znacznie wyższa. Dlatego duża liczba stanowisk archeologicznych datowanych na epokę kamienia w północno-wschodniej Afryce znajduje się obecnie na terenach pustynnych. Na pierwszy rzut oka są to obszary wyjątkowo niegościnne, jednak w odległej przeszłości ludzie mogli spokojnie w tych miejscach mieszkać lub je regularnie przemierzać. Dla przykładu kompleks megalityczny w Nabta Playa znajduje się około 100 km w głąb Pustyni Zachodniej, jednak w przeszłości stał na skraju sezonowego jeziora. Podobnie jest ze stanowiskami z tego okresu rozlokowanymi w dolinie Nilu. Nie znajdują się one blisko brzegu. Zakłada się, że w przeszłości Nil był potężniejszy, płynęły nim większe masy wody i samo koryto rzeki ulegało przesunięciom, a brzeg był zabagnionym domem licznych drapieżnych i jadowitych stworzeń. Dlatego na przykład cmentarzysko Kadero znajduje się około 6 km na wschód od współczesnego brzegu Nilu. Dzięki takim obserwacją można zobaczyć jak, mimo pozornej stabilności, bardzo dynamiczny jest klimat Afryki.

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.